Steun voor kleinschalige boeren
Wij zijn ervan overtuigd dat landbouw in samenwerking met de natuur het hele agro-ecosysteem omvat en dat verstoring van de natuur zo minimaal mogelijk moet zijn. Daarom zijn natuurlijke principes leidend, zijn oplossingen gebaseerd op de natuur en moeten synthetische inputs minimaal zijn. Agro-ecologie, agroforestry, permacultuur en regeneratieve landbouw bevatten allemaal bruikbare elementen hebben die kunnen worden toegepast in een praktische situatie.
Hoewel deze principes niet allemaal toepasbaar zijn in beschermde teelt, zijn we ons ervan bewust dat beschermde teelt in bepaalde omstandigheden (klimaat, nabijheid van de markt) interessante mogelijkheden kan bieden die bijdragen aan voedselzekerheid en/of economische vooruitgang.
Een gezond gewas en een goed inkomen voor de boeren zijn het resultaat van een combinatie van goede landbouwpraktijken en sociaaleconomische aspecten zoals beschreven in onze landbouwprincipes.
Landbouwprincipes
Beheer van bodem en voeding
Een gezonde bodem is de basis voor gezonde planten, een goede opbrengst van hoge kwaliteit en gezond voedsel voor de mens. Een gezonde bodem is niet alleen een groeisubstraat voor wortels om planten van water en voedingsstoffen te voorzien, maar een systeem vol leven met organisch materiaal, micro-organismen en ongewervelde dieren die voedingsstoffen in een kringloop brengen en aan planten leveren. De bodem moet daarom met zorg worden behandeld: voed de bodem zodat de bodem de planten kan voeden.
In conventionele landbouwsystemen wordt het bodemleven vaak verwaarloosd en vernietigd door zware intensieve grondbewerking en het gebruik van synthetische meststoffen en pesticiden. Voedingsstoffen zijn niet in evenwicht met de behoeften van planten en kunnen niet door planten worden opgenomen omdat micro-organismen ontbreken die de voedingsstoffen beschikbaar maken voor de planten. In plaats daarvan vereist een goed bodembeheer het volgende:
- Minimale grondbewerking: Diepe grondbewerking beschadigt het netwerk van nuttige schimmels (onder andere Mycorrhiza), vernietigt de kruimelige structuren die door bacteriën worden gevormd en vermengt bodemtoplagen met bloeiend microbioom met lagen die minder leven bevatten. Verstoor de bodem daarom zo min mogelijk.
- Natuurlijke meststoffen: Gebruik compost en/of gerijpte mest om de bodem te bemesten, bij voorkeur van lokale oorsprong Organisch materiaal helpt om meer voedingsstoffen op te slaan voor planten en verhoogt de beschikbaarheid van water.
- Bodembedekking: Gebruik organische mulch of bedekkende gewassen, die schaduw geven aan de bovenste laag van de bodem en organisch materiaal toevoegen. Peulgewassen leggen daarnaast ook stikstof vast.
- Bodemverbetering: In arme bodems kan de groei worden gestimuleerd door het gebruik van biostimulanten, die onder andere micro-organismen bevatten.
- Precisievoeding: De input kan worden verminderd door meststoffen toe te passen in de wortelzone van de planten
Waterbeheer
Water is vaak schaars en de neerslag is niet gelijkmatig over het jaar verdeeld. Regenval wordt onregelmatiger door klimaatverandering. Water moet daarom op een slimme manier worden gebruikt.
- Gewassen/variëteiten kiezen: kies gewassen die aangepast zijn aan de beschikbaarheid van water.
- Water opvangen: Creëer systemen die het afstromende water opvangen door kanalen en sloten te graven en water op te slaan in tanks.
- Voorkom erosie van de vruchtbare toplaag van de bodem op een helling door hagen en bomen te planten en door kleine richels/dijken/sleuven te maken die loodrecht op de helling staan (langs hoogtelijnen). De bodem bedekken met mulch of ‘çover crops’ helpt ook om erosie te voorkomen en maakt infiltratie van regenwater mogelijk.
- Organische stof in de bodem: Verhoog het aandeel organische stof in de bodem omdat dit het waterbergend vermogen van de bodem sterk verbetert.
- Mycorrhiza netwerken: Verbeter de efficiëntie van het watergebruik door mycorrhizale netwerken en nuttige bodemorganismen te bevorderen die planten in staat stellen water te onttrekken uit een groter bodemvolume en uit fijne poriën.
- Verhoogde/verdiepte plantbedden: Creëer verhoogde plantbedden voor gewassen die worden geteeld wanneer er een overmaat aan regen kan vallen, maar creëer verzonken plantbedden wanneer er gewassen worden geteeld in een droge periode.
'We kunnen 'goed' zijn voor de planeet door elkaar op het werk te inspireren en te delen wat we doen met onze families, netwerken en onze leefomgeving.'
Gewasbeheer
- Zaden van goede kwaliteit: Gebruik waar mogelijk variëteiten die aangepast zijn aan de lokale omstandigheden, lokaal gekweekt en resistent tegen ziekten en plagen.
- Passende zaai- en plantdichtheden zijn belangrijk om planten van goede kwaliteit te verkrijgen.
- Zaaischema: houdt rekening met de seizoenen voor beste groei van de plant, optimaal gebruik van regenwater en minder plagen en ziekten.
- Gewasrotatie helpt om de opeenhoping van (gewasspecifieke) plagen en ziekten te verminderen.
- Gemengde teelt/intercropping/agroforestry verhoogt de biodiversiteit die plagen en ziekten helpt te onderdrukken en synergetische effecten creëert tussen verschillende plantensoorten. Dit verlaagt het risico op misoogsten.
- Gewasonderhoud: pas de juiste technieken toe voor opbinden en snoeien; verwijder en vernietig aangetaste planten en andere mogelijke besmettingsbronnen zoals gevallen fruit. Verwijder onkruiden die het gewas kunnen verstikken.
Terreinbeheer
Bomen spelen een belangrijke rol omdat ze helpen bij het creëren van een geschikt microklimaat en natuurlijke omgeving, de biodiversiteit ondersteunen, beschutting en voedsel bieden aan natuurlijke vijanden en bestuivers en ook bodemerosie voorkomen. Bestaande bomen moeten daarom worden gerespecteerd en waar nodig moeten nieuwe bomen worden geplant, bij voorkeur lokale (fruit)bomen.
Sociale aspecten
Creëer/beschrijf de taken en verantwoordelijkheden die essentieel zijn om de boerderij op een professionele manier te runnen, zodat alle betrokkenen genoeg reden hebben om trots te zijn op de behalde resultaten.
Beheer van plagen en ziekten
Het beheer van plagen en ziekten moet eerder gebaseerd zijn op preventie dan op bestrijding. Als bestrijding nodig is, moet de methode zo min mogelijk verstoring van het milieu opleveren.
- Monitoring: er moet regelmatig worden gecontroleerd op de aanwezigheid van plagen en ziekten om tijdig te kunnen reageren.
- Goede sanitaire voorzieningen: aangetast plantmateriaal moet op de juiste manier worden opgeruimd om de verspreiding van ziekten en plagen te voorkomen.
- Lokale natuurlijke oplossingen (kruidenextracten): als interventies voor de bestrijding van plagen en ziekten nodig zijn, moet het gebruik van effectieve lokale oplossingen de eerste keuze zijn.
- Biologische gewasbescherming: Als er ingrepen nodig zijn om plagen of ziekten te bestrijden, gebruik dan een biologische oplossing als die beschikbaar is.
- Compatibele synthetische pesticiden: Synthetische bestrijdingsmiddelen moeten alleen worden gebruikt als biologische gewasbescherming het probleem niet goed onder controle krijgt. Ze moeten compatibel zijn met het gebruik van natuurlijke vijanden en op een verantwoorde manier worden gebruikt.
Markttoegang en waarde
Een hogere opbrengst en een product van betere kwaliteit verhogen alleen de levensstandaard van boeren als ze een goed inkomen krijgen voor hun producten. Daarom moet er ook aandacht worden besteed aan de context waarin de gewassen worden geproduceerd: Er moet een markt zijn voor het product en er moeten eerlijke prijzen worden betaald. Adequate opslag en behandeling zijn nodig om de kwaliteit van het product te garanderen. Coöperaties van boeren vergroten de kans op betere prijzen. Ook (biologische) certificering kan de marktwaarde verhogen.
Training en andere middelen voor boeren
Biological/Integrated Pest Management:
Dedicated solutions in practice
Agroecology
Crop protocols
Resilience Food stories
